Doktor nöbet cetveli çizelgeleme problemi için ağırlıklı hedef programlama tabanlı genetik algoritma
Description
Sağlık hizmeti alanında, hastaneler için kesintisiz hizmet esastır. Bu nedenle, vardiyalı çalışma, talep kısıtları ve devlet düzenlemeleri gibi kısıtların karşılanabilmesi açısından oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Doktor nöbet cetveli çizelgeleme problemi, problemin karmaşıklığı ve büyüklüğü sebebiyle NP-zor problem grubu içerisinde tanımlanmaktadır. Bu çizelgeleme probleminde, atamaların adilliğine ek olarak, hastane yönetim politikaları ve hükümet düzenlemeleri dâhil olmak üzere ilgili pek çok faktör hesaba katılmalıdır. Bu çalışma, hastane gereksinimlerini, doktorlar arasındaki adilliği karşılayabilen ve doktor tercihlerini göz önünde bulundurabilen bir nöbet cetveli çizelgeleme sistemi oluşturmayı amaçlamıştır. Ele alınan nöbet cetveli çizelgeleme probleminin çözümü için bir ağırlıklı hedef programlama-tabanlı genetik algoritma önerilmiştir. Önerilen model Türkiye’de bir eğitim ve araştırma hastanesinin Dahiliye Departmanı ve İç Hastalıkları Departmanı’na uygulanmıştır. Gelecekte, oluşabilecek problem boyutları, şartları ve farklı tercih modelleri düşünülerek 15 farklı senaryo oluşturulmuştur. Bu senaryolarla önerilen algoritmanın farklı durumlarda da uygulanabilir olduğu gösterilmiştir. Önerilen algoritmanın parametreleri, bir deneysel tasarım yöntemiyle kalibre edilmiştir. Bu çalışma ile iki ana katkıda bulunulmuştur. Araştırmacılar için yeni kısıtlara sahip bir model önerilmiştir. Ek olarak, problemin çözümü için bir ağırlıklı hedef programlama-tabanlı genetik algoritma önerilerek gerçek-hayat problemine uygulanmıştır. Çalışmayla ilgili "Doktor Nöbet Cetveli Çizelgeleme Ekler Dosyası" dosyasında: * EK 1. Literatürde sık kullanılan sert kısıtlar * EK 2. Literatürde sık kullanılan yumuşak kısıtlar * EK 3. 2010-2023 yılları arasında literatürde kullanılan sert kısıtların dağılımı * EK 4. 2010-2023 yılları arasında literatürde kullanılan yumuşak kısıtların dağılımı * EK 5. 2010-2023 yılları arasında literatürde kullanılan sert kısıtların sıklığı * EK 6. 2010-2023 yılları arasında literatürde kullanılan yumuşak kısıtların sıklığı * EK 7. Mevcut Durumun Nöbet Cetveli Çizelgesi * EK 8. Önerilen Çözümün Nöbet Cetveli Çizelgesi ekleri mevcuttur. Ayrıca, "Veri Setleri" sıkıştırılmış dosyasında: * Küçük Boyutlu Problemlerin Veri Setleri * Orta Boyutlu Problemlerin Veri Setleri * Büyük Boyutlu Problemlerin Veri Setleri * Gerçek Boyutlu Problemlerin Veri Setleri mevcuttur.